Urodził się: 14 listopada 1855 roku (środa) w Dąbrówce

                         (par. Tarchomin, gm. Jabłonna, pow. warszawski)

Rodzice:

- Jan Nepomucen Janikowski (1817-1882)

- Franciszka Aleksandra Wołkiewicz (1827-?)

 

Rodzeństwo: ()

- Władysław Andrzej Bonifacy (1853-1882)

- Józef Alexander Franciszek (1857-?)

- Maria Bronisława (1867-?)

 

Żona:

- Zofia Krajcewicz (1867-1963)

 

Ślub: (?)

 

Dzieci: (1)

- Stanisław Leopold (1891-1965)

 

Zmarł: 8 grudnia 1942 roku (wtorek) w Zielonce

               (miasto-gmina, pow. wołomiński)

Pochowany: na Cmentarzu Powązkowskim

 

Drugie dziecko Jana i Franciszki.

 

Podróżnik, meteorolog, etnograf.

 

 

Oryginalny Akt Chrztu:    pierwopis Kościelny    wtóropis ASC

 

Rok 1856, 22 czerwca (niedziela) Kościół Parafialny pw. Św. Jakuba Apostoła w Tarchominie Księga Chrztów, Tom z roku 1856, strona 18, numer aktu 36   Koszary Drogowe. Działo się w wsi Tarchominie dnia dwudziestego drugiego Czerwca Tysiąc Ośmset piędziesiąt Szóstego roku o godzinie piątej popołudniu. Stawił się Jan Janikowski Urzędnik trzynastego Okręgu Komunikacyi Lądowej i Wodnej oraz Registrator Kollegialny w Koszarach drogowych na Gruncie Dąbrówka zamieszkały lat mający trzydzieści dziewięć, w Obecności Świadków Ludwika Jabłońskiego Obywatela Ziemskiego w koloni Buchnikii zamieszkałego lat czterdzieści trzy mającego i Andrzeja Janikowskiego Doktora medycyny i hirurgij w Miescie Warszawie zamieszkałego lat pięćdziesiąt sześć liczącego; i Okazał nam dziecię płci Męskiej urodzone w Koszarach drogowych dnia czternastego Listopada roku zeszłego o godzinie drugiej po południu z Jego Małżonki Franciszki z Wolkiewiczów lat dwadzieścia dziewięć mającej. Dziecięciu temu na Chrzcie Świętym w dniu dzisiejszym odbytym nadane zostały Jmiona Leopold Ludwik, a Rodzicami jego Chrzestnymi byli wyżej wspomniany Ludwik Jabłoński i Antonina Janikowska. Akt ten Stawającemu i Świadkom przeczytany został, który dodał iż Meldunek zpóźniony zprzyczyny Urzędowania Jego podpisany. Xiądz Romuald Gardecki Wikary w parafii Tarchomin Utrzymujacy Akta Stanu Cywilnego.     (-) Jan Janikowski          (-) L. Jabłoński         (-) Dr. Janikowski

 

Szkołę średnią ukończył w Kaliszu.

 

W latach 1880-2 pracował w dziale meteorologicznym warszawskiego obserwatorium astronomicznego.

 

W roku 1881 przyłączył się ekspedycji afrykańskiej Stefana Szolc-Rogozińskiego, był jego asystentem w wyprawach do Kamerunu w latach 1882-85.

Ekspedycia wypłynęła z Hawru 13 grudnia 1882 roku statkiem "Łucja Małgorzata" i płynąc wzdłuż zachodniego wybrzeża afrykańskiego, przybyła do Afryki 25 lutego 1883 roku, a na miejsce przeznaczenia do Kamerunu, dotarła 30 kwietnia tegoż roku.

Główna baza ekspedycji była na wysepce Mandoleh u stóp Gór Kameruńskich, skąd robiono bliższe i dalsze wycieczki w głąb kraju.

Janikowski zajmował się meteorologią, zbierał okazy flory i fauny oraz przedmioty etnograficzne. 12 grudnia 1884 roku zdobył najwyższy szczyt Fako (4070 m n.p.m.).

Po zdobyciu Kamerunu przez Niemców Polacy opuścili go w roku 1885, a Janikowski wrócił do Warszawy.

 

W roku 1886 w Warszawie wygłosił cały szereg odczytów oraz pokazał swoje zbiory

 

W latach 1887-89 odbył podróż po Afryce Równikowej.

Badał kraje położone nad zatoką Corisco, dorzecze Muni i Góry Krystaliczne.

Udało mu się tutaj zdobyć cenne kolekcje etnograficzne, m.in. z plemienia Fan (Mpangue).

W roku 1890 wrócił do Warszawy.

 

Z obu ekspedycji przywiózł ok. 1300 przedmiotów etnograficznych.

 

W roku 1891, razem z S. Jarzębowskim, zorganizował w Warszawie stałą wystawę etnograficzną, na którą złożyły się jego własne kolekcje oraz zbiory byłego Ogrodu Zoologicznego.

Przez kilka lat zbiorowym wysiłkiem, z wydatną pomocą J. Karłowicza, starano się podtrzymać ten zaczątek muzeum etnograficznego.

 

W roku 1900 Janikowski zaczął pracować w Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie, gdzie swoje zbiory i fotografie (kilka tysięcy) w 1902 roku przekazał na własność.

W latach 1900-32 Janikowski był kolejno sekretarzem, wicedyrektorem, p.o. dyrektora oraz dyrektorem administracyjnym tegoż muzeum.

 

Janikowski był jednym z inicjatorów i założycieli TFW, będąc wielokrotnie członkiem jego zarządu.

 

W latach trzydziestych zaczął pisać swoje pamiętniki.

 

Podczas swoich podróży Janikowski posyłał korespondencję do "Kuriera Warszawskiego". Pisywał też i do innych wydawnictw w Polsce. Trochę drukował we francuskich wydawnictwach geograficznych . W latach 1933-4 część swoich wspomnień ogłosił w czasopiśmie "Morze", a całość w osobnej książce pt. "W dżunglach Afryki" wyd. 1936 roku.

 

Zbiory Janikowskiego podzieliły losy całego warszawskiego Muzeum Etnograficznego (wyodrębnionego z Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w 1921 roku) spalonego we wrześniu 1939 roku.

 

 

---

 

Źródła:

 

- Archiwum Państwowe m.st. Warszawy,

- Polski Słownik Biograficzny, Tom X, str. 519,

- W dżunglach Afryki. Wspomnienia z polskiej wyprawy afrykańskiej w latach 1882-90;

   (1936),